Текущий выпуск
Том 3 № 1 (2025): Наука и инновация
Мы рады сообщить вам, что Центр поддержки исследований «Innovative Academy» организовал Республиканская конференция «Наука и инновация». Это национальная онлайн-конференция с открытым доступом, на которой публикуются обзорные тезисы, относящиеся к различным областям. Главная цель состоит в том, чтобы предложить интеллектуальную платформу для национальных ученых, и она направлена на продвижение междисциплинарных исследований.
Опубликован: 2025-01-06
Статьи
ДАРС ЖАРАЁНИДА ИНТЕГРАЦИЯНИНГ ЎРНИ
Ушбу мақола интеграцион дарс ҳақида. Ўқув фанларини интеграциялаш натижаси фанлар ўзаро боғланмаган ҳолда ўргатилганда шакллантириш мумкин бўлмаган субъектив янги билимларнинг ўзлаштирилиши, — деган концептуал ғояга таянамиз. Таълим жараёнида янги билимларнинг фанлараро синтез жараёни жуда секинкечиб, баъзида у бир қанча ўн йилликларга тенг даврни қамраб олади. Ўқув жараёнида ўқитувчи бир ёки бир неча машғулот, ёки ҳатто бир неча дақиқаичида талабани илгари турли фанларига оид ўзлаштирилган билимларга таянувчисубъектив янги билимга олиб келиши керак бўлади. Яъни, билимларни тайёр ҳолатидабериш эмас, балки уларнинг синтези учун тегишли шарт-шароитлар яратилиши керак. Бувазифани амалга оширишнинг технологик усулларидан бири бир соҳага оид билимларнибошқасига олиб ўтиш билан боғлиқ бўлиб, у фанлараро алоқаларни ўрнатишнинг асосиймеханизми ҳисобланади десак муболаға бўлмайди.Фанлараро боғлиқлик фалсафий масалаларни шахсан хис этмай туриб, ўқувчига интеграцион машғулотни тақдим этиш мумкин эмас. Зеро, англанмаган интеграция ўқувчи онгидаги билиш жараёнини мавҳум ҳолатга ва у орқали чалкаш хулоса чиқаришга олиб келади.
2025-01-06
THE STUDY OF SOMATIC LEXICOLOGY IN UZBEK
This study explores the role of somatisms in the Uzbek language, focusing on the lexical and semantic characteristics of expressions related to human body parts. Somatisms are lexical units that serve as the names of body parts, functioning within a specific linguistic system. They are typically studied as nouns but are also explored through verbs that express the actions related to these body parts. The research examines how somatisms form a coherent system across languages, contributing to both macro and micro semantic fields. The study highlights the significance of somatisms in linguistic systems, especially in the context of phraseological units and proverbs, as they provide a unique window into the cultural and emotional expressions of a society. By investigating somatisms and their pragmatic, cognitive, and cultural roles, the research contributes to the broader understanding of how body-related expressions reflect human experiences and worldview across different linguistic and cultural contexts.
2025-01-07
ENDURING POWER OF WORDS: EXAMINING DICTIONARY USE IN THE DIGITAL AGE
This article provides a comprehensive overview of the primary challenges in English lexicography and this opening paragraph lays the groundwork for the article, defining tenses and highlighting their crucial role in communication.
2025-01-08
ZUHD MAQOMI MOHIYATI VA ZOHID OBRAZIDAGI KOMILLIK SIRI
Ushbu maqolada Sharq mumtoz adabiyotining ajralmas bir qismi hisoblangan tasavvuf adabiyotida zuhd maqomining o’rni, ahamiyati, ta’limotning yuzaga kelishi sabablari yoritiladi.
2025-01-08
KORXONALARDA BOSHQARUVNING IQTISODIY SAMARADORLIGINI OSHIRISH YO'LLARI
Ushbu maqolada zamonaviy dunyoda korxonalarning raqobatbardoshliligi va iqtisodiy samaradorlikka erishish uchun boshqaruvning roli to'g'risida. Boshqaruvning iqtisodiy samaradorligini oshirish, korxona faoliyatini optimallashtirish, xarajatlarni kamaytirish, daromadlarni oshirish va rentabillikni yaxshilashga yordam berishi haqida malumot beriladi.
2025-01-09
КОММУНИКАТИВНЫЕ ДЕРИВАЦИОННЫЕ ОСОБЕННОСТИ ОБРАЗОВАНИЯ АБЗАЦА
в этой статье рассматриваются коммуникативные деривационные особенности, которые влияют на формирование абзацев в письменном дискурсе. В ней подчеркивается, что абзацы служат не только структурными единицами, но и важными инструментами для эффективной коммуникации. Ключевые моменты включают роль тематических предложений в установлении основной идеи, использование переходных фраз для улучшения потока и важность логической последовательности в поддержке аргументов. Кроме того, в статье приводятся примеры из разных жанров, иллюстрирующие, как формирование абзацев может меняться в зависимости от контекста, цели и риторического стиля. В целом, эта статья служит ценным ресурсом для преподавателей, студентов и писателей, стремящихся улучшить свои навыки письма с помощью осознанного подхода к формированию абзацев.
2025-01-09
ПСИХОЛОГО-ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ РАЗВИТИЯ РЕЧИ УЧАЩИХСЯ ДИДАКТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ
В статье рассматривается значение психолого-дидактических принципов, которые следует использовать для активизации речевого развития учащихся, их применение на практике и развитие речевой грамотности на основе полученных результатов.
2025-01-09
MEHNAT BOZORINI OPTIMALLASHTIRISH MASALASINI TARKIBLASHTIRISH ALGORITMI
Mehnat bozorini optimallashtirish masalasini tarkiblashtirish algoritmi ko‘rib chiqishda xususan, mehnat bozorida mavjud muammolarni samarali hal qilish, ishchi kuchi talab va taklifini muvozanatlash, ishsizlik darajasini kamaytirish va yangi ish o‘rinlarini yaratish uchun asosiy vosita hisoblanadi. Ushbu algoritmlar mehnat bozoridagi nomutanosibliklarni bartaraf etishda matematik modellashtirish, sun’iy intellekt va tahliliy yondashuvlardan foydalanishga hamda mehnat bozorini optimallashtirish algoritmini tarkiblashtirish, uning asosiy bosqichlari, texnologik yechimlari va amaliyotga tatbiq etish mexanizmlari keng yoritiladi. Mazkur algoritmlar mehnat bozorining samaradorligini oshirish va iqtisodiy taraqqiyotga kuchli turtki berishga xizmat qiladi.
2025-01-10
ARAB TILIDAGI SOMATIK FRAZEOLOGIYALAR: “MING BIR KECHA” ASOSIDA TAHLIL
Til sistema sifatida butun jahon tilshunosligida oʻrganish imkoniyatlarini yanada keng yoritayotgan fandir. Tildan amaliy foydalanish, til masalalarini inson omili va ijtimoiy vazifalar bilan bogʻlab talqin qilish masalalari dolzarblik kasb etmoqda. Jahon xalqlarining manfaati va dunyoda inson omiliga e’tibori tildan, ayniqsa, milliy tildan unumli va oʻziga xos xususiyatlariga tayanib ish olib borishni taqozo etadi. Xalqning ma’naviy qiyofasi va tafakkurini rivojlantirishda til va adabiyotning oʻrni beqiyosdir. Zero, milliy til va adabiyot xalqning mentalital qiyofasini vujudga keltiradi.
2025-01-13
MAMLAKAT TOʻLOV BALANSINING ILMIY-NAZARIY ASOSLARI
To’lov balansi-ma’lum bir vaqt mobaynida (chorak, yarim yil, bir yil h.k) bir mamalakat va undan ro’yhatga o’tgan korxonalar, jismoniy shaxslar va davlat idoralarining boshqa mamlakatlardagi korxonalar, jismoniy shaxslar va davlat idoralari bilan amalga oshirgan barcha iqtisodiy aperatsiyalarni o’zida aks ettiruvchi statistik hujjatdir. XVF to’lov balansini statistik hujjat deb hisoblaydi va shuningdek to’lov balansi mamlakatning tashqi iqtisodiy munosabatlarining rivojlanish darajasini, jahon savdosidagi, xalqaro kapitallar va kreditlar harakatidagi o’rnini ko’rsatadi. To’lov balansida ikki yo’nalishdagi valyuta oqimi o’z ifodasini topadi:
2025-01-13
QISHLOQ XO‘JALIGI AGREGATLARIGA TEXNIK XIZMAT KO‘RSATISH
Bugungi kunda dunyo bo‘yicha 886,9 mln. gektar maydonlarda tuproqqa ishlov beriladi va qishloq xo‘jaligi mahsulotlari etishtiriladi. Uning 43,8 foiz qismida yangi rusurstejamkor, minimal va nol texnologiyalari hamda ularni amalga oshiradigan texnika vositalari joriy etilgan. Ushbu zamonaviy texnologiyalar 118 mln. gektar maydonlarda tuproqning unumdorligini saqlash bilan bir vaqtda etishtirilayotgan mahsulot tannarxini o‘rtacha 25 foizga kamaytirish imkonini beradi.
2025-01-13
SONLARNI QOʻZGʻALMAS VA QOʻZGʻALUVCHI VERGULLI IFODALASH
Ushbu maqola “Sonlarni qoʻzgʻalmas va qoʻzgʻaluvchi vergulli tasvirlash” mavzusini oʻrganamiz, bunda sonlarning oʻziga xos xususiyatlari va ularga bogʻliq qoidalarni yoritamiz. Maqola, dasturlash va matematikada vergullar va ularning oʻzgarishlarining qanday qoʻllanilishini koʻrsatamiz. Birinchidan, maqola qoʻzgʻalmas sonlar haqida toʻliq tushuncha beradi. Qoʻzgʻalmas sonlar – bu oʻzgarishsiz qoladigan, dasturda yoki matematik hisob-kitoblarda oʻzgarmas qiymatlardir. Ular, asosan, doimiy parametrlar sifatida ishlatiladi va ularning qiymatlari dastur davomida oʻzgarmaydi. Bunday sonlar dasturiy taʻminotda barqarorlikni taʻminlaydi va hisoblash jarayonini oddiylashtiradi. Ikkinchidan, maqola qoʻzgʻaluvchi sonlarni ham taqdim etadi.
2025-01-13
AR - TÕLDIRILGAN VOQELIK TEXNOLOGIYASI
AR Kengaytirilgan Haqiqat texnologiyasi - bu haqiqiy dunyoni virtual elementlar bilan birlashtiradigan innovatsion texnologiyadir. AR texnologiyasi koʻplab sohalarda, jumladan, taʻlim, tibbiyot, marketing va oʻyinlarda qoʻllanilmoqda. U haqiqiy muhitga raqamli maʻlumotlarni kiritish orqali foydalanuvchilarga interaktiv tajribalar taqdim etadiMasalan, taʻlim sohasida AR texnologiyasi oʻquvchilarga mavzularni yanada qiziqarli va tushunarli tarzda oʻrganish imkonini beradi. Oʻquvchilar matematik formulalarni, biologik jarayonlarni yoki tarixiy voqealarni vizual tarzda koʻrishlari mumkin, bu esa oʻrganishni samaraliroq qiladi. Shuningdek, AR yordamida oʻquvchilar oʻzlarining faoliyatlari davomida real vaqt rejimida koʻrsatmalar olishi mumkin. Tibbiyotda AR texnologiyasi jarrohlik jarayonlarini yanada aniqroq va xavfsizroq oʻtkazishga yordam beradi. Masalan, jarrohlar AR yordamida bemorlarning anatomik tuzilishini real vaqt rejimida koʻrishlari va muayyan jarrohlik manipulyatsiyalarini yanada aniq bajarishlari mumkin.
2025-01-13
VR-VIRTUAL VOQELIK TEXNALOGIYASI
Bugungi dunyoda taʻlimning tez suratda oʻzgarayotgan, rivojlanayotgan jarayonida, kreativ va zamonaviy metodlar samaradorligini oshirish, interaktiv oʻqitish vositalaridan foydalanish, texnologiyalarning integratsiyasi, virtual platformalarda oʻquvchilar ishtirokini taʻminlash, masofaviy taʻlimning rivojlanishi kabi jarayonlarda samaradorlikni oshirishda muhim rol oʻynaydi. Ushbu metodlar oʻquvchilarning mustaqil fikrlash va yaratuvchanlik qobiliyatini rivojlantirish, jamiyat rivojlanishi uchun foydasi tegadigan ish bilan shugʻullanishiga yordam beradi, oʻquvchilarning talablariga mos keluvchi shakllarda oʻrganishni taʻminlash orqali ularni oʻrganishni yaxshilaydi hamda oʻquvchilarni bilimni oʻzlashtirish jarayonlarida shaxsiy maslahatlar berish.
2025-01-13
SIMLI VA SIMSIZ ALOQA VOSITASI
Simli va simsiz aloqa vositalari sohasi tobora rivojlanib bormoqda, shuning uchun mavzuga oid adabiyotlar ham turli-tuman va keng koʻlamli. Ushbu adabiyotlar tahlili maqola yozish uchun zarur boʻlgan turli xil manbalarni va ularning asosiy yoʻnalishlarini koʻrsatib beradi. Simli aloqa vositalari — bu maʻlumotlarni uzatish uchun simlar yoki kabellardan foydalanadigan aloqa uslublaridir. Ushbu vositalar, asosan, telecomunications sohasida keng qoʻllaniladi va ular maʻlumotlarning uzatilishi, televidenie signallari, ovozli aloqa va boshqa koʻplab servislar uchun muhim ahamiyatga ega.
2025-01-13
HUJAYRA VA HUJAYRA ORGANOIDLARINI O’RGANISHDA INTERFAOL METODLARDAN FOYDALANISH
Ushbu maqola 10-11- o’quvchilariga hujayraning membranali va membranasiz organoidlari haqida umumiy ma’lumot berish bilan birgalikda interfaol metodlar va zamonaviy ped texnologiyalardan samarali foydalanish usullari ko’rsatib o’tilgan. Hujayradagi membranali organoidlar — bu hujayraning turli vazifalarini bajarish uchun membrana bilan o'ralgan tuzilmalar bo'lib, ular hujayra ichidagi materiallar va energiyaning to'g'ri oqimini ta'minlashda, metabolik jarayonlar va tashqi muhitga javob berishda muhim rol o'ynaydi. Mana shunday ma’lumotlarni didaktik o’yinlar va interfaol metodlar yordamida o’quvchilarni fanga qiziqtira olish usullari keltirildi.
2025-01-14
VAKANT ISH O'RINLARINI HISOBGA OLUVCHI AXBOROT TIZIMINI YARATISHDA FOYDALANILADIGAN TEXNOLOGIYALAR
Axborot tizimining har bir turi aniq maqsadga xizmat qiladi va axborotni boshqarishning turli jihatlariga qaratilgan. Masalan, qaror qabul qilishni qo'llab-quvvatlash tizimlari ma'lumotlarni tahlil qilish va qaror qabul qilishning murakkab jarayonlarini qo'llab-quvvatlash uchun ishlatiladi. Mazkur maqolada axborot tizimlari tashkilotlar uchun axborotni samarali boshqarish va undan foydalanish uchun ma’lumotlar keltirilgan.
2025-01-14