Том 3 № 2 (2025): Молодые ученые

Мы рады сообщить вам, что Центр поддержки исследований «Innovative  Academy» организовал Республиканская конференция «Молодые ученые». Это национальная онлайн-конференция с открытым доступом, на которой публикуются обзорные тезисы, относящиеся к различным областям. Главная цель состоит в том, чтобы предложить интеллектуальную платформу для национальных ученых, и она направлена на продвижение междисциплинарных исследований.

Опубликован: 2025-01-13

ШАМОЛ ЭЛЕКТР СТАНЦИЯЛАРИДА БОШҚАРИЛУВЧИ АСИНХРОН ГЕНЕРАТОРЛАРНИНГ ҚУВВАТ ВА МОМЕНТИНИ БОШҚАРИШ УСУЛЛАРИ

Шамол электр станцияларининг асосий вазифаси шамолнинг кинетик энергиясини электр энергиясига айлантиришдир. Асинхрон генераторлар, хусусан, фаза роторли асинхрон генераторлар, шамол тезлиги ўзгаришларига мос равишда қувват ва моментни бошқариш имконини беради. Ушбу тадқиқотда қувват ва моментини бошқариш учун PID контроллер қўллаш имкониятлари ва имитацион моделлар асосида олинган натижалар кўриб чиқилган.

Таниев Мирзоҳид Хуррамович, Маннабова Мадина Суннатилла Қизи

4-11

2025-01-13

AYOLLARDA SURUNKALI TOS OG’RIG’I SINDROMINING PATOGENETIK ASPEKTLARI

Tezis ayollarda surunkali tos bo'shlig'i og'rig'i muammosining hozirgi holatini taqdim etadi: terminologiya masalalari, diagnostika va davolash tamoyillari. Mualliflar "nospesifik bel og'rig'i" atamasiga o'xshab, haqiqiy somatik patologiyaning yo'qligini anglatuvchi "nospesifik tos og'rig'i" atamasini taklif qilishadi. O'ziga xos bo'lmagan tos og'rig'i skelet mushaklari va tos suyagi boylamlarining tetik zonalari tufayli yuzaga keladi. Maqolada periferik va markaziy og'riq mexanizmlariga ta'sirini hisobga olgan holda o'ziga xos bo'lmagan tos a'zolaridagi og'riqlar diagnostikasi va uni davolashning fanlararo tamoyillari keltirilgan.

Tilyavova Sitora Amirzoda, Tursoatova Shaxlo Muhiddinovna

12-14

2025-01-13

FERTIL YOSHDAGI AYOLLARDA ADENOMIYOZNING UCHRASH CHASTOTASI

Adenomiyoz reproduktiv yoshdagi ayollar orasida eng keng tarqalgan kasalliklardan biridir. Diagnostika sohasidagi yutuqlarga qaramay, ushbu populyatsiyada adenomiyoz bilan kasallanish bo'yicha epidemiologik ma'lumotlar bir-biriga zid bo'lib qolmoqda. Ushbu tadqiqotning maqsadi tug'ish yoshidagi ayollarda adenomiyozning tarqalishi bo'yicha mavjud ma'lumotlarni tahlil qilish, shuningdek, xavf omillari va diagnostika xususiyatlarini baholashdir.

Asqarova Zebo Zafarjonovna, Qobiljonova Sabina Komilovna

15-17

2025-01-13

SSM PLATFORMALARI BILAN TANISHISH. INSTAGRAM TARMOGʻI

“SMM tarmoqlari bilan tanishish. Instagram tarmog‘i” mavzusiga bag‘ishlangan ushbu ish ijtimoiy media marketingi (SMM) sohasi va uning imkoniyatlarini o‘rganishga qaratilgan. Bugungi kunda SMM ko‘plab bizneslar va brendlar uchun asosiy marketing kanallaridan biriga aylangan bo‘lib, uning samarali ishlashi orqali keng auditoriyaga yetib borish va maqsadli mijozlarni jalb qilish imkoniyati yaratiladi. Ishda Instagram tarmog‘i orqali SMM yuritishning o‘ziga xos xususiyatlari yoritiladi. auditoriyaga qanday murojaat qilish, interaktiv kontent yaratish va uni samarali tarzda taqdim etish usullari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, ishda Instagramdagi reklamalar, xashtaglardan to‘g‘ri foydalanish, postlar va hikoyalar yordamida foydalanuvchilar bilan muloqotni mustahkamlash strategiyalari tahlil qilinadi. Instagram platformasining doimiy rivojlanib borishi va yangi funksiyalar qo‘shilishi uning biznes uchun ahamiyatini yanada oshiradi. Shu bois ushbu ish nafaqat SMM bilan yangi tanishayotgan mutaxassislar, balki Instagram orqali o‘z biznesini rivojlantirishni istagan tadbirkorlar uchun ham qiziqarli va foydali bo‘lishi mumkin.

Shavkatova Sevinch Sherzod qizi, Nurullayeva Malika Baxtiyor qizi, Yaxiyoxonova Muhiba Maxmudjonovna

18-21

2025-01-13

SMM PLATFORMASI BILAN TANISHISH. TELEGRAM TARMOGʻI

Ushbu maqola “SMM platformalari bilan tanishish: Telegram tarmog’i” mavzusini o’rganadi, unda Telegramning ijtimoiy media marketingdagi (SMM) ahamiyati va strategiyalari keng yoritiladi. Telegram – bu zamonaviy aloqa va ijtimoiy tarmoq platformasi bo’lib, turli xil kommunikatsiya va reklama imkoniyatlarini taqdim etadi. Dastlab, Telegramning asosiy xususiyatlari va afzalliklari haqida so’z boradi. Foydalanuvchiga yo’naltirilgan interfeysi, yuqori xavfsizlik darajasi va tezkor muloqot imkoniyatlari uni boshqa ijtimoiy tarmoqlardan ajratib turadi. Maqolada Telegramdagi kanallar va guruhlar orqali marketing strategiyalarini ishlab chiqish ko’rsatmalari muhim o’rin tutadi. Kanallar brend yoki mahsulot haqidagi yangiliklarni tarqatish uchun keng foydalaniladi, guruhlar esa muloqotni faollashtirish imkonini beradi. Foydalanuvchilarning real vaqt rejimidagi fikr va takliflarini olish orqali kompaniyalar nafaqat mijozlar bilan aloqani mustahkamlaydi, balki bozor talablarini ham o’rganish imkoniyatiga ega bo’ladi. Shuningdek, maqolada sifatli kontent ishlab chiqishning ahamiyati ta’kidlanadi.

Shahriyorova Gulnoza Ilhomjon qizi, Nurullayeva Malika baxtiyor qizi , Yaxiyaxonova Muhiba Maxmudjonovna

22-26

2025-01-13

SMM PLATFORMALARI BILAN TANISHISH: YOUTUBE SAYTI

Ushbu maqolada ijtimoiy media marketingi (SMM) va uning bugungi kundagi oʻrni, xususan, YouTube platformasida SMM imkoniyatlari haqida soʻz boradi. YouTube bugungi kunda nafaqat video kontent yaratish platformasi, balki reklama, brendni rivojlantirish va keng auditoriyaga yetib borishning samarali usuli sifatida ham tanilgan. Maqolada YouTube va uning SMM uchun oʻziga xos jihatlari, foydalanuvchilarni jalb qilish imkoniyatlari va bizneslar uchun imkoniyatlari tahlil qilinadi.

Safaraliyev Ergash Sarvar oʻgʻli, Nurullayeva Malika Baxtiyor qizi, Yaxiyaxonova Muxiba Maxmudjonovna

27-32

2025-01-13

IOT (INTERNET OF THINGS) TEXNOLOGIYALAR

Internet of Things (LOT) yoki narsalar interneti — bu internetga ulangan qurilmalar va obʻektlar oʻrtasidagi axborot almashinuvi orqali ishlab chiqarish va hayot sifatini oshirishga qaratilgan texnologiyalar toʻplamidir. LOT texnologiyalari, masalan, sensorlar, aqlli qurilmalar va tarmoqlar yordamida har qanday obʻektni boshqarish va monitoring qilish imkonini beradi. Bu jarayonlar orqali maʻlumotlar yigʻadi, tahlil qiladi va real vaqt rejimida ishlaydi, bu esa samaradorlikni oshiradi va xarajatlarni kamaytiradi. LOTning keng qoʻllanilishi sohalararo, jumladan, smart-shaharlar, aqlli qishloq xoʻjaligi, sogʻliqni saqlash, ishlab chiqarish va transport sohalarida namoyon boʻladi. Misol uchun, aqlli energiya tizimlari energiya isteʻmolini optimallashtirishga yordam beradi, aqlli transport tizimlari esa tirbandlikni kamaytirish va xavfsizlikni oshirishga xizmat qiladi. Shuningdek, LOT texnologiyalari kiberxavfsizlik masalalarini ham oʻz ichiga oladi. Qurilmalar oʻrtasidagi ulanishlar kengaygan sari, himoya choralarini kuchaytirish zarurati ortadi. Bu yoʻnalishda innovatsion yechimlar va standartlar ishlab chiqilmoqda. Umuman olganda, LOT texnologiyalari hayotimizni oʻzgartirishda muhim rol oʻynaydi. Ular nafaqat ish jarayonlarini samarali qilish, balki odamlar oʻrtasidagi aloqalarni mustahkamlashga ham xizmat qiladi. Kelajakda LOTning rivojlanishi, maʻlumotlar tahlili va sunʻiy intellekt bilan birgalikda, yangi imkoniyatlar va yechimlarni taqdim etishi kutilmoqda. Bu jarayonlar jamiyatning barcha sohalarida ijobiy oʻzgarishlarga olib kelishi mumkin.

Toshbadalova Sevinch Otabekovna, Nurullayeva Malika Baxtiyor qizi, Yaxiyaxonova Muxiba Maxmudjonovna

33-38

2025-01-13

O‘ZBEK SAN‘ATINING XALQARO FESTIVALLARDAGI O‘RNI

Mazkur maqola O‘zbekiston san‘atining xalqaro festivallarda tutgan o‘rni, uning ta‘siri va ko‘rsatilayotgan yutuqlari haqida ilmiy tahlillarni o‘z ichiga oladi.  O‘zbek ijodkorlarining xalqaro maydondagi muvaffaqiyatlari, ularning festival va tanlovlarda qatnashishdan olgan tajribalari milliy san‘atning rivojlanishiga qo‘shayotgan hissasi tahlil qilingan. Bundan tashqari, maqolada san‘atning turli yo‘nalishlari bo‘yicha xalqaro miqyosda amalga oshirilayotgan loyihalar va ular orqali milliy madaniyatning global nufuzi oshirilayotgani haqida ma‘lumot beriladi.

Abdullayeva Xusnida

39-41

2025-01-15

ONA TILI VA O‘QISH SAVODXONLIGI FANINI O’ZLASHTIRISHDA SEMIOTIK YONDASHUV TUZILMASI VA UNING TARKIBIY KOMPONENTLARI

Semiotika va semiotika atamalari semiotika atamalari va semiotika bir-biriga oʻxshamaydigan ikkita narsani bildiradi. Semiotika deganda biz ma'no beruvchi hodisalarni tahlil qilish usulini, shuningdek, ushbu tahlilning barcha xususiyatlarini o'z ichiga olgan nazariyani shakllantirishimiz mumkin bo'lgan tadqiqot sohasini tushunamiz. Semiotika deganda biz semiotik tahlil natijasini tushunamiz. Masalan, musiqani keng qamrovli ifodalovchi hodisa sifatida tasvirlashga intiladigan musiqiy semiotika mavjud.

A.S.Abdusamatov, Sevara Rajabali qizi Primkulova

42-44

2025-01-15

СОВРЕМЕННЫЕ ВЗГЛЯДЫ НА СИНДРОМ ПОЛИКИСТОЗНЫХ ЯИЧНИКОВ У ЖЕНЩИН РЕПРОДУКТИВНОГО ВОЗРАСТА

Синдром поликистозных яичников (СПКЯ) является одним из самых распространенных эндокринных нарушений у женщин репродуктивного возраста. В данном обзоре рассмотрены актуальные данные об эпидемиологии и диагностических критериях СПКЯ, его клинических фенотипах, возможных осложнениях и сопутствующих состояниях. Особое внимание уделено основным аспектам патофизиологии синдрома. Также представлен анализ современных подходов к диагностике и дифференциальной диагностике СПКЯ у женщин репродуктивного возраста, а заключительный раздел посвящен обобщению методов ведения пациенток с учетом их репродуктивных целей в рамках доказательной медицины.

Аскарова Зебо Зафаржоновна, Норбекова Нафиса Каюмовна

45-47

2025-01-16

MAHMUD QOSHG’ARIYNING “DEVONI LUG’ATIT TURK” ASARIDAGI AYRIM SO’ZLARNING HOZIRGI KUNDA ISHLATILISHI

Mahmud Qoshg’ariyning “Devoni lug’atit turk” asari tilshunoslikka atab yozilgan. Bu asar faqat tilshunoslik yo’nalishi bilan cheklanib qolmasdan,  balki  adabiyotga oid materiallar va Markaziy Osiyodagi qabilalar  tarixini  ham o’z ichiga olgan. Qoshg’ariy asarni 1074-yilda yozib tugatgan. Asarning eng muhim jihatlaridan biri unda sof turkona so’zlarning  ishlatilganidir.Ushbu maqola “Devoni lug’atit turk” asari haqidagi ma’lumotlar va undagi so’zlarning hozirgi kunda qo’llanilishiga qaratilgan.

Marjona Bahodirova Ilhom qizi

48-51

2025-01-16

BAXTNING KONSEPTUAL JIHATLARI: XORIJ OLIMLARINING TADQIQOTLARI MISOLIDA

Mazkur maqolada baxt tushunchasining nazariy asoslari xorijiy olimlarning tadqiqotlari misolida ko‘rib chiqiladi. Baxtning mazmuni, uni tashkil etuvchi omillar, psixologik va ijtimoiy jihatlariga alohida e’tibor qaratiladi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, baxt individual hissiyotlardan tashqari, madaniy va ijtimoiy muhitga ham bog‘liqdir.

Saidrahmatova Zaxro Saidazim qizi

52-54

2025-01-16

ASINXRON MOTOR PARAMETRLARINI PASPORT MA’LUMOTLAR ASOSIDA HISOBLASH

Ushbu ishda asinxron motorlarning parametrlarini pasport ma’lumotlari asosida hisoblash usullari yoritilgan. Asinxron motorlar sanoatda keng qo‘llaniladi va ularning samaradorligi, sirpanish darajasi, quvvat ko‘rsatkichlarini hisoblash orqali optimal ishlash rejimlari aniqlanadi. Hisob-kitoblar davomida sinxron aylanish chastotasi, kirish va foydali quvvat, ishlash koeffitsienti hamda reaktiv quvvat kabi asosiy parametrlar aniqlangan. Olingan natijalar asinxron motorlarning ishlash samaradorligini oshirish uchun foydali tavsiyalar ishlab chiqishga xizmat qiladi.

Hoshimov Ural Hoshimovich, Abdug’aniyev Otabek Shuhratbek o’g’li

55-57

2025-01-16

TADBIRKORLIK XAVFINI SUG‘URTALASH SHARTNOMASINING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI

Mulkni sug‘urtalashning maxsus turi sifatida tadbirkorlik xavfining sug‘urtalashning o‘ziga xos xususiyatlari tadbirkorlik xavfini sug‘urtalash shartnomasining mazmuni (shartlari) bilan belgilanadi. Shartnoma erkinligi prinsipini hisobga olgan holda, tomonlar shartnomada ular uchun muhim bo‘lgan qoidalarni, ularsiz shartnoma qonuniy kuchga ega bo‘lmagan shartlarni belgilash huquqiga ega. Shuningdek, sug‘urtalovchi sug‘urta huquqiy munosabatlarining professional ishtirokchisi bo‘lganligi sababli, sug‘urta qildiruvchi ko‘proq qonuniy  himoyaga muhtoj hisoblanadi.

Pirimov Mansurali Suyun o‘g‘li

58-59

2025-01-16

PROLIN IMINOKISLOTASINING SHO‘RLANISH STRESSIDA PROTEKORLIK ROLI

Sho'rlanish stressiga javoban o'simliklar  protektor makromolekulalarni sintezlash, himoya tizimlarini shakllantirish va yangi o'zgargan muhitga nisbatan organizmning moslashuvini ta'minlovchi juda ko'p molekulyar, metabolik va fiziologik mexanizmlarni ishga tushiradi. Fermentlar bilan bir qatorda o'simliklarda α-tokoferol, karotinoidlar, askorbi kislota, glutation, uglevodlar va saxarospirtlar (mannit,sorbit), prolin, fenol tabiatli birikmalar, poliaminlar kabi quyi molekulyar birikmalar ham faoliyat yuritadi

Xasanov Feruzbek Aliaskar o‘g‘li

60

2025-01-17

SMART HOME ENERGY MANAGEMENT: INTEGRATING AUTOMATIC TRANSFER SWITCHES FOR GRID AND SOLAR PANEL EFFICIENCY

This study explores the integration of automatic transfer switches (ATS) with grid and solar panel systems to enhance energy efficiency in smart homes. By leveraging ATS technology, homes can seamlessly switch between grid and solar power, optimizing energy use and reducing costs. The research involves a detailed examination of ATS technical specifications, the integration process, and real-time energy monitoring using IoT devices. Data collected from case studies indicate significant improvements in energy efficiency, with a 20% reduction in energy costs and decreased reliance on grid power. The findings highlight the substantial benefits of ATS in smart home energy management, contributing to both economic and environmental sustainability. However, challenges such as initial installation costs and technical constraints are noted. Future research should focus on addressing these limitations and exploring advanced predictive energy management technologies.

Javohirbek Turg’unboyev

61-67

2025-01-20

ZULFIYANING “BIRINCHI MUXABBAT” SHE’RI: SEVGI, QADRIYATLAR VA HAYOT FALSAFASINING CHUQUR IFODASI

Zulfiyа — o‘zbek adabiyotining yorqin yulduzlaridan biri, uning she’rlari milliy adabiyotimizda alohida o‘rin tutadi. 1915 yilda Toshkentda tug‘ilgan Zulfiyа, yoshligidan adabiyotga bo‘lgan cheksiz muhabbati bilan ajralib turgan va o‘zining asarlari orqali insoniyatning ezgu fazilatlarini, muhabbatni va hayotning chuqur ma’nolarini tasvirlagan. Shoira o‘zining ijodida inson qalbining eng nozik hissiyotlarini, ona yurtga bo‘lgan muhabbatni va hayotning go‘zal va murakkab tomonlarini ifodalagan.

Sultanova Nigora Samandarovna

68-69

2025-01-20

RAQOBATBARDOSH SIFATLI TA'LIMGA QANDAY ERISHISH MUMKIN? - XALQARO TAJRIBA VA O‘ZBEKISTON TA'LIMI

Ushbu maqola oliy o'quv yurtlarining raqobatbardoshligini oshirish bo'yicha xorijiy tajribani o'rganish, oliy ta'lim tizimidagi faoliyat jarayoni sifatini oshirish, tashqi va ichki mehnat bozorida raqobatga bardosh bera oladigan mutaxassislarni tayyorlash, xorijiy tajribani o'rganish orqali mehnat unumdorligini oshirish tahlilidir.

Mamadaliyev Muhammad ali Xamidullo o'g'li, Bobayeva Ziyodaxon Maxamadjon qizi

70-75

2025-01-20

YUQORI VOLTLI KABELLARNI IZOLYASIYASINING YEMIRILISHINI KAMAYTIRISH BILAN ULARNING XIZMAT KO‘RSATISH MUDDATINI OSHIRISH BO‘YICHA TADQIQOT QILISH

Ushbu maqolada yuqori voltli kabellarning izolyasiyasidagi yemirilish jarayonlari, ularni kamaytirish usullari va kabel tizimlarining xizmat muddatini oshirishga qaratilgan tadqiqotlar yoritiladi. Zamonaviy izolyatsiya materiallari, elektromagnit ta'sirlarni boshqarish texnologiyalari, monitoring tizimlari, va atrof-muhit ta'sirini kamaytirishga oid uslublar ko'rib chiqilgan.

Nasritdinova Marjona Faxriddin qizi

76-78

2025-01-20

XX ASR BOSHLARIDA QO‘QON JADIDLARINING ISLOHOT YO‘LIDAGI URINISHLARI

Yurtimiz tarixida XIX asr oxiri va XX asr boshlari alohida ahamiyatga ega bir davr hisoblanadi. Chunki bu davrda millatimizni ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy jihatdan uyg‘otishga qaratilgan jadidchilik nomi ostida katta kuch harakatga keldi. Jadid bobolarimizning eng muhim g‘oyasi va vazifasi ilmsizlikka  mahkum bo‘lgan xalqni chin ma’noda yorug’likka olib chiqish, savodsizlik zulmatida qolgan avlodga ilm-ma’rifat ziyosini yetkazish edi. Buni Qo‘qondagi jadidchilik harakatining yirik namoyandasi, Ashurali Zohiriyning “Bilsangiz bu kungi kunda ilm maorif yo‘liga qo‘lingizdan kelgan yordamingizni ayamang, darig‘ tutmang. O‘qiydirg‘on o‘g‘lingiz  bo‘lsin, bo‘lmasin ilm maorifga yordamni unutmang!” degan so‘zlari ham tasdiqlaydi.

Mirzamidinova Shahnoza Abidinovna

79-82

2025-01-20

COMPARISON OF TRADITIONAL AND ISLAMIC INSURANCE: KEY DIFFERENCES AND SIMILARITIES

Insurance, in its various forms, serves as a financial safety net, providing individuals and businesses with protection against unexpected risks. While traditional insurance has been in practice for centuries, Islamic insurance, known as Takaful, offers an alternative model based on Sharia (Islamic law) principles. Both systems aim to provide protection, but their foundations, structures, and operations differ significantly. This thesis explores the key differences and similarities between traditional and Islamic insurance, highlighting the principles, business models, and ethical considerations that distinguish the two systems.

Imomaliev Temur Rustamovich

83-86

2025-01-20

OʻZBEKISTONDA YENGIL SANOAT KORXONALARINING FAOLIYATI VA MOLIYAVIY RESURSLARDAN FOYDALANISH YO'LLARI

To'qimachilik sanoati davlatimizning muhim strategik sohalaridan biri hisoblanadi. To'qimachilik korxonalari faoliyatini rivojlantirish uchun esa ularni ham huquqiy, ham moliyaviy jihatdan qo'llab-quvvatlash zarur.

Parpiyeva Ziyodaxon Murodjon qizi

87-89

2025-01-20

DÁWLEN AYTMURATOV LIRIKASINDA LIRIKALIQ OBYEKT HÁM LIRIKALIQ SUBYEKT PROBLEMASI

Bu maqolada qoraqalpoq adabiyotining kózga kóringan namoyondalaridan biri bólgan D.Aytmuratov ijodi va uning lirik asarlaridagi obyektiv va subyektiv qahramon obrazining anglatilish masalasini tahlil qildik. Shoir ijodidagi obyektiv qahramon obrazidan mohirona foydalanish xususiyatlarini ochib berildi.

J.Bazarbaeva

90-92

2025-01-20

НОСИРИДДИН ТУСИЙ ТАЪЛИМОТИДА ФАНЛАР ТАСНИФОТИ

Тусий воқеликда мавжуд бўлган барча мавжудотлар зарурий ва мумкин бўлган борлиқ сифатида икки қисмга бўлинган, ҳикмат илми ҳам икки қисмга бўлинади. Назарий ҳикмат, ўз навбатида, мавжудотларнинг мавжудлигига кўра икки қисмга бўлинади, дейди. Унингча, бу бўлинишдаги асосий жиҳат мавжудотларнинг материя билан мумкин ва мумкин бўлмаган алоқасидир. Назарий ҳикмат шу нуқтаи назардан иккита алоҳида жабҳага бўлинади:

Собиров Умид Бахтиёрович

93-95

2025-01-20

Показать все выпуски